به گزارش مشرق به نقل از وبسایت شورای اتحادیه اروپا، متن بیانیه جمع بندی درباره ایران در ۱۲ بند تنظیم شده است و موضوعات گوناگونی از قبیل برجام و مسائل منطقهای را در بر میگیرد.
بند اول این بیانیه با تاکید مجدد بر عزم اتحادیه اروپا بر حمایت از برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، از توافق هستهای با ایران به عنوان "عنصر کلیدی در معماری عدم اشاعه هستهای در جهان" یاد کرده و آن را به عنوان دستاورد مهم دیپلماسی چندجانبه برشمرده است.
بیشتر بخوانید:
INSTEX چه اندازه راهگشای تحریمها خواهد بود؟
اجرای تمام برنامه اقدام FATF شرط اروپا برای اجرای INSTEX
این بیانیه در بند دوم، از اجرای کامل تعهدات برجامی توسط ایران استقبال کرده و به تاییدات آژانس بین المللی انرژی اتمی در ۱۳ گزارش متوالی درباره پایبند ماندن ایران به برجام اشاره کرده است. این بیانیه همچنین از ایران خواسته است تا به همکاریهای کامل و به موقع خود با آژانس ادامه دهد. اتحادیه اروپا همچنین از تعهد ایران مبنی بر عدم تلاش برای دستیابی به سلاحهای هستهای استقبال کرده، بر اجرای موقتی پروتکل الحاقی توسط ایران در چارچوب پادمان صحه گذاشته، و از ایران خواسته است تا این پروتکل را به طور کامل تصویب کند.
اتحادیه اروپا در بند سوم بیانیه، از لغو تحریمهای ضد ایرانی به عنوان یکی از ارکان برجام یاد کرده و نسبت به اعمال مجدد تحریمها توسط ایالات متحده آمریکا بر ضد ایران، "عمیقاً ابراز تأسف" کرده است. در ادامه، این اتحادیه بر ادامه تلاشها برای منتفع کردن ایران از مزایای اقتصادی برجام تاکید کرده و اعلام کرده این تلاشها در قالب راهکارهای ارائه شده توسط فرانسه، آلمان و انگلیس برای اجرایی کردن سازوکار ویژه مالی در حال انجام است. بر اساس این بیانیه، سازوکار ویژه مالی (موسوم به SPV ) اکنون در چارچوب نهادی خصوصی به ثبت رسیده است که هدف آن ایجاد تأثیرات مثبت بر مراودات اقتصادی و تجاری با ایران و همچنین معیشت مردم ایران است.
بر اساس بیانیه جمع بندی، اراده اروپاییها برای تکمیل اینستکس "تزلزل ناپذیر" است.
شورای اتحادیه اروپا در بند چهارم بیانیه بر ادامه همکاریهای نزدیک با ایران در حوزههای گوناگون تاکید کرده و به رایزنی و همکاری با جمهوری اسلامی ایران در زمینه "گفتگوهای سیاسی، حقوق بشر، همکاری اقتصادی، تجارت و سرمایه گذاری، کشاورزی، حمل و نقل، انرژی و تغییرات آب و هوایی، همکاری هستهای غیرنظامی، محیط زیست، حفاظت مدنی، علوم، تحقیقات و نوآوری، آموزش، من جمله از طریق تبادلات دانشگاهی، مسائل فرهنگی، مواد مخدر، مهاجرت، و مسائل منطقهای و انساندوستانه" اشاره کرده است.
بند پنجم بیانیه از پیشرفتهای حاصل شده برای ایجاد "اصلاحات ضروری" در ایران استقبال کرده و از جمهوری اسلامی خواسته است تا قانون لازم برای اجرای تعهدات مربوط به برنامه عملیاتی گروه ویژه اقدام مالی ( FATF ) را اجرا کند. اتحادیه اروپا و اعضای آن در ادامه ابراز آمادگی کردهاند تا با ایران در این زمینه همکاری کرده و هرگونه کمک فنی برای اجرای برنامه عملیاتی گروه ویژه اقدام مالی را به تهران ارائه کنند.
بند ششم بیانیه از افزایش تنشها در منطقه و آنچه که نقش ایران در این خصوص نامیده، ابراز نگرانی کرده و ایران را متهم به ارائه کمکهای نظامی، مالی و سیاسی به کنشگران غیرمنطقه ای در کشورهایی همچون سوریه و لبنان کرده است.
اتحادیه اروپا در بند هفتم بیانیه نسبت به آنچه که "نقش نظامی ایران و ادامه حضور نیروهای ایرانی در سوریه" خوانده، ابراز نگرانی عمیق کرده است. بر اساس این بیانیه، اتحادیه اروپا از ایران میخواهد تا از فرایندهای تحت نظارت سازمان ملل متحد در سوریه در چارچوب قطعنامه ۲۲۵۴ شورای امنیت، حمایت کامل به عمل آورده و از نفوذ خود بر دولت سوریه برای پیشبرد این هدف استفاده کند. این بیانیه همچنین از ایران درخواست کرده است تا به عنوان یکی از اعضای فرایند آستانه در کنار ترکیه و روسیه، برای توقف منازعات در سوریه و ایجاد دسترسی کمکهای انساندوستانه به کل مناطق سوریه، به ویژه به ادلب، تلاش کند.
بند هشتم بیانیه با اشاره به اوضاع یمن، از ایران درخواست میکند تا از اجرای قطعنامه ۲۴۵۱ شورای امنیت سازمان ملل حمایت کرده و به طور سازندهای برای دستیابی به راه حل سیاسی پایدار برای بحران یمن تحت نظارت سازمان ملل، حمایت کند. بر اساس این بیانیه، اتحادیه اروپا ناخرسندی خود را در مورد جمع بندی گزارش "گروه تخصصی سازمان ملل درباره یمن" ابراز میدارد که در آن به عدم پایبندی به تحریم تسلیحاتی اعمال شده توسط پاراگراف ۱۴ قطعنامه ۲۲۱۶ شورای امنیت اشاره شده است. این بیانیه در ادامه بر تعهد اروپا به ادامه گفتگوهای سیاسی منطقهای با ایران تاکید کرده است. اتحادیه اروپا همچنین از حمایتهای علنی ایران از مذاکرات سوئد تحت هدایت سازمان ملل که به توافق استکهلم انجامید، استقبال کرده است.
بند نهم بیانیه با اشاره به برنامه موشکی ایران میافزاید: «شورا (ی اتحادیه اروپا) همچنین درباره فعالیت موشکی بالستیک ایران عمیقاً نگران است و از ایران میخواهد تا از این فعالیتها خودداری کند، به ویژه پرتاب موشکهای بالستیکی که با قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل ناسازگار هستند. ایران به انجام تلاشها برای افزایش برد و دقت موشکهایش و همچنین افزایش تعداد آزمایشها و پرتابهای عملیاتی ادامه میدهد. این اقدامات باعث تعمیق بی اعتمادی و منجر به بی ثباتی منطقه میشوند. شورا از ایران میخواهد تا هر اقدامی را که لازم است برای احترام کامل به قطعنامههای مرتبط شورای امنیت سازمان ملل در رابطه با انتقال موشکها و مواد و فناوریهای وابسته به کنشگران حکومتی و غیرحکومتی در منطقه به انجام رساند. به طور گستردهتر، شورا همچنین نگرانی جدی و همیشگی خود را درباره انباشت تجهیزات نظامی منطقه ابراز میدارد.»
بند دهم بیانیه، ایران را متهم به انجام "اقدامات خصمانه در خاک چندین کشور عضو اتحادیه اروپا" کرده و به تصمیم این اتحادیه برای قراردادن دو شخص و یک نهاد در لیست سیاه خود در این خصوص اشاره کرده است. این بیانیه میافزاید: «اتحادیه اروپا به نشان دادن وحدت و یکپارچگی در این زمینه ادامه داده و از ایران میخواهد تا هر چه سریعتر به چنین رفتار غیرقابل قبولی پایان دهد.»
شورای اتحادیه اروپا در بند یازدهم بیانیه جمع بندی، درباره اوضاع حقوق بشری در ایران ابراز نگرانی عمیق کرده است. این بیانیه با اشاره به توسل مکرر ایران به استفاده از مجازات اعدام اظهار داشت: «در حالی که شورا تصدیق میکند که اصلاحات اعمال شده در قانون مبارزه با مواد مخدر، تصویب شده در اکتبر ۲۰۱۷، تا کنون منجر به کاهش چشمگیر در اعدامهای مرتبط با مواد مخدر (در ایران) شده است، ولی تاکید میکند که اتحادیه اروپا با استفاده از مجازات اعدام تحت هر شرایطی و در هر کشوری مخالف است.» این بیانیه در ادامه به تعهد اتحادیه اروپا به اطمینان از برابری حقوق زنان و دختران و افراد اقلیتهای دیگر، از جمله اقلیتهای دینی و قومیتی، تاکید کرده و از ایران میخواهد تا پیمانهای بین المللی مربوطه را که آنها را امضا کرده است، اجرا کرده و به حقوق بشر و آزادیهای اساسی احترام کامل بگذارد.
اتحادیه اروپا در بند دوازدهم و پایانی بیانیه جمع بندی، بر لزوم جلوگیری از افزایش تنشها و بی اعتمادیهای موجود در منطقه تاکید کرده و از ایران و تمامی بازیگران منطقهای میخواهد تا "نقش سازندهای" را در این خصوص ایفا کرده و از "لفاظیهای غیرمفید" خودداری کنند. این بیانیه در پایان اظهار میکند: «شورا از یک رویکرد متعادل و جامع در قبال ایران حمایت میکند که شامل گفتگو با توجه به حل تمامی مسائل نگران کننده باشد، رویکردی که در زمان واگرایی حیاتی بوده و در زمان وجود منافع مشترک، معاضدت آمیز باشد.»